İnsan biyolojisi ile ileri teknolojinin kesişimi, bir zamanlar bilim kurguyla sınırlı olan bir geleceğe dair ipuçları sunuyor. Elon Musk tarafından kurulan nöroteknoloji şirketi Neuralink, nörolojik rahatsızlıkların tedavisinde devrim yaratma potansiyeline sahip beyin-bilgisayar arayüzleri (BBA) geliştirerek bu alanın ön saflarında yer alıyor. Teknoloji henüz emekleme aşamasında olsa da, ilk deneme katılımcılarının kişisel hikayeleri, teknolojinin etkisi hakkında güçlü içgörüler sağlıyor. Bu etkileyici anlatılardan biri, Neuralink implantını alan üçüncü kişi ve ALS hastası ilk kişi olan Brad Smith’in deneyimlerini paylaştığı hikayesidir.
Brad Smith: Bir Öncünün Bakış Açısı
Deneyimini detaylandıran yayınlanmış bir videoda Brad Smith, kendisini yalnızca bir Neuralink alıcısı olarak değil, aynı zamanda Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastası ilk kişi ve denemeye katılan konuşamayan ilk birey olarak tanıtıyor. Brad’in açıkladığı gibi ALS, motor nöronları giderek yok eden, bilişsel işlevleri sağlam bırakırken kas kontrolünün kaybına yol açan yıkıcı bir hastalıktır. Brad için bu, nefes almak için tamamen bir solunum cihazına bağımlı olmak ve gözleri dışında hiçbir yerini hareket ettirememek anlamına geliyor. Bu nedenle iletişim, tamamen yardımcı teknolojilere bağlı.
Neuralink’ten önce Brad, gözle takip kontrol sistemi kullanıyordu. Kendi başına bir “teknoloji harikası” olsa da, sistemi sinir bozucu bulduğunu, en iyi karanlık ortamlarda çalıştığını belirterek kendisini esprili bir şekilde bir mağaraya hapsolmuş Batman’e benzetti. Ancak Neuralink implantı ona yeni bir özgürlük sundu. Aydınlatma koşullarından bağımsız olarak bilgisayarını kullanabilme yeteneğini vurgulayarak, dışarıya daha özgürce çıkabildiğini belirtiyor.
Brad’in anlatımının kendisi bile teknolojik ilerlemenin bir kanıtı – bu, ALS konuşma yeteneğini elinden almadan önce yapılan kayıtlardan yapay zeka kullanılarak klonlanmış kendi orijinal sesi. MacBook Pro’sundaki fare imlecini kontrol etmek için Neuralink BBA’yı kullanıyor ve bu sayede video ifadesini düzenleyebiliyor – potansiyel olarak bir BBA kullanılarak düzenlenmiş ilk video. Bu kontrol seviyesi, dijital özerkliği geri kazanmada ileriye doğru atılmış büyük bir adımı ifade ediyor.
Neuralink Nasıl Çalışıyor: Brad’in Açıklaması
Brad, Neuralink sisteminin kendisi için nasıl çalıştığına dair açık ve kullanıcı dostu bir açıklama sunuyor:
- İmplant: Kabaca üst üste konmuş beş ABD çeyreklik madeni para büyüklüğünde bir cihaz, hareketi kontrol eden beyin bölgesi olan motor kortekse yerleştirilir. Bu işlem, kafatasının küçük bir parçasının değiştirilmesini içeriyordu.
- Elektrot İplikçikleri: Bir cerrahi robot, her biri elektrotlar içeren 1.024 ultra ince iplikçiği, kanamayı en aza indirmek için kan damarlarından dikkatlice kaçınarak beyin dokusuna birkaç milimetre derinliğe titizlikle yerleştirir.
- Veri Yakalama: Bu elektrotlar, amaçlanan hareketlerle ilişkili elektriksel sinyalleri (nöron ateşlemeleri) algılar ve bu veriyi her 15 milisaniyede bir yakalar. Brad, ham veriyi “Matrix”e benzetiyor.
- Sinyal İşleme: İmplant, bu büyük miktardaki ham veriyi Bluetooth aracılığıyla kablosuz olarak bağlı bir MacBook Pro’ya iletir.
- Yapay Zeka Kod Çözme: Bilgisayardaki gelişmiş yapay zeka algoritmaları sinyalleri işler, kullanıcının amaçladığı hareket sinyallerini arka plan gürültüsünden ayırt eder. Brad, sistemin düşüncelerini veya iç monologunu değil, imleci hareket ettirme niyetini çözdüğünü özellikle vurguluyor.
- İmleç Kontrolü: Kodu çözülen niyet, ekrandaki fare imlecinin gerçek zamanlı hareketine dönüşür.
Eğitim ve Kullanıcı Deneyimi
Sistemi sezgisel hale getirmek eğitim ve kalibrasyon gerektirir:
- İlk Eğitim: Brad, sistemi, imleci ekrandaki “baloncuklara” hareket ettirdiği basit bir oyun kullanarak eğitti. Sarı baloncuklar üzerine gelmeyi gerektirirken, mavi olanlar tıklama gerektiriyor.
- Doğru Kontrolü Bulma: Başlangıçta ekip, amaçlanan el hareketlerini çözmeyi denedi, ancak bu Brad için etkisiz oldu. Beyin sinyallerinin denenmiş hareketlerle dikkatli bir şekilde eşleştirilmesi yoluyla, Neuralink mühendisleri Brad’in amaçlanan dil hareketlerinin imleç kontrolü için en iyi sinyali sağladığını ve çene sıkmanın tıklama için en uygun olduğunu keşfettiler. Brad, bu kontrolün zamanla, tıpkı fiziksel bir fare kullanmak gibi, bilinçaltı bir hale geldiğini belirtiyor.
- Performans Metriği (Webgrid): Neuralink, niyet kod çözmenin doğruluğunu ve hızını ölçmek için saniyedeki bit (BPS) cinsinden ölçülen Webgrid adlı bir test kullanır. Brad, gözle takip teknolojisiyle deneyimlediği 1 BPS’den az olan skora kıyasla önemli bir gelişme olan 5 BPS’lik zirve skoruna ulaştı.
- Mikser: İnce ayar yapmaya olanak tanıyan bir yazılım aracı:
- Sapma Düzeltme: Beynin sürekli değişen sinyallerinin neden olduğu imleç kontrolündeki doğal kaymayı ayarlar – önceki hayvan deneylerindeki olasılıkların aksine, insan geri bildirimleriyle geliştirilmiş bir özellik.
- Hız, Sürtünme, Yumuşatma: İmlecin ne kadar hızlı ve akıcı hareket ettiğini kontrol eder.
- Tıklama Sertliği: “Tıklama” niyetinin ne kadar bilinçli olması gerektiğini ayarlar.
- İletişim Araçları:
- Neuralink Klavyesi: Tahminli metin de dahil olmak üzere BBA kullanımı için optimize edilmiş sanal bir klavye.
- Özel Tuş Takımları: Brad, sık kullanılan kısayollar (kopyala, yapıştır, geri al vb.) için özel paneller oluşturmak üzere Mac’in erişilebilirlik klavyesini kullanıyor.
- Park Yeri: Brad’in talep ettiği, video izlerken veya dinlenirken müdahale etmemesi için imleci “park etmesine” (ekranın köşesine taşıyarak) olanak tanıyan bir özellik. Bu hayati önem taşıyordu çünkü önceki katılımcıların aksine, duraklatmak için sesli komutları kullanamıyordu.
- Yapay Zeka Sohbet Asistanı: Düşünce hızı ile yazma hızı arasındaki boşluğu kapatmak için Brad bir sohbet uygulaması kullanıyor. Uygulama, konuşmaları dinliyor ve hızlı bir şekilde ilgili yanıt seçenekleri oluşturmak için yapay zekayı (Brad’in ChatGPT ve kendi sesinin yapay zeka klonunu kullandığını belirttiği) kullanıyor. Atları seven kız arkadaşı için hediye fikirleri arayan bir arkadaşına “ona bir buket havuç al” demesini önerdiği esprili bir örnek paylaşıyor.
Bradford G Smith’in Neuralink Deneyimi Hakkındaki Videosu
Neuralink: Daha Geniş Vizyon ve Mevcut Durum
Neuralink’in genel hedefi, yüksek bant genişliğine sahip, güvenli ve güvenilir bir beyin-bilgisayar arayüzü oluşturmaktır. Elon Musk tarafından kurulan şirket, başlangıçta ciddi felçli bireyler için iletişim ve çevresel kontrol gibi yetenekleri geri kazandırmayı hedefliyor. Daha uzun vadeli hedefler arasında potansiyel olarak körlük, sağırlık ve diğer nörolojik bozuklukları ele almak ve hatta belki de insan yeteneklerini artırmak yer alıyor.
Sistem, N1 implantı (beyindeki cihaz) ve hassas, minimal invaziv implantasyon için tasarlanmış R1 cerrahi robotundan oluşur. Şirket, 2023’te başlayan PRIME (Hassas Robotik İmplantlı Beyin-Bilgisayar Arayüzü) çalışması olarak bilinen insan denemeleri için FDA onayı almadan önce hayvan testi protokolleri nedeniyle incelemeyle karşı karşıya kaldı. Noland Arbaugh, 2024’ün başlarında oyun oynama ve bilgisayar kontrolü göstererek kamuoyunca bilinen ilk katılımcı oldu. Brad Smith’in ifadesi, teknolojinin gelişimine insan deneyiminin bir başka önemli katmanını ekliyor.
Etki ve Gelecek
Brad Smith’in hikayesi, Neuralink’in potansiyelinin güçlü bir örneğidir. Teknik özelliklerin ötesinde, bu hikaye bağlantıyı, bağımsızlığı ve umudu geri kazanmakla ilgilidir. Teknolojinin ona nasıl “özgürlük, umut ve daha hızlı iletişim” verdiğini dokunaklı bir şekilde anlatıyor. Neuralink’in bir tesis kurduğu Arizona’ya taşınmasıyla kolaylaşan katılımını, başkalarına yardım edebilecek bir şeye katkıda bulunmasına olanak tanıyan daha büyük bir planın parçası olarak görüyor.
“ALS’nin hala gerçekten berbat olduğunu” kabul etmekle birlikte Brad, teknolojinin hayatı üzerindeki olumlu etkisini vurguluyor – Neuralink ekibiyle çalışmasını sağlaması, etkileşim yeteneğini geliştirmesi ve yolculuğunun önemli bir parçası olarak gördüğü eşi Tiffany ile olan bağını güçlendirmesi gibi. Deneyimi, kullanıcı geri bildiriminin “park yeri” gibi özellikleri doğrudan şekillendirdiği BBA gelişiminin tekrarlamalı doğasının altını çiziyor.
Brad Smith’in Neuralink ile olan yolculuğu, bu gelişmekte olan teknolojinin derin kişisel önemini vurgulamaktadır. Zorluklar devam etse ve yaygın uygulamaya giden yol uzun olsa da, deneyimi, BBA’ların ciddi fiziksel sınırlamalarla karşı karşıya olan bireylerin yaşam kalitesini nasıl önemli ölçüde iyileştirebileceğine dair somut bir örnek sunarak zihin ile makine arasındaki boşluğu gerçek anlamda dolduruyor.
