Klik. Zucht. Weer eentje.
Je kent het wel. Je belandt op een nieuwe website, staat te popelen om een artikel te lezen of de prijs van een product te checken, en nog voordat de pagina volledig is geladen, verschijnt hij: de gevreesde cookiebanner. Een pop-up, een inschuivend venster, een schermvullende overlay die eist dat je op 'Alles accepteren' of 'Voorkeuren beheren' klikt, of je een weg baant door een doolhof van schakelaars, ontworpen door een bedrijfsjurist.
De meeste mensen doen hetzelfde: ze zuchten, hun blik wordt glazig en ze klikken op 'Alles accepteren' met de spierreflex van een vermoeide soldaat.
Dit dagelijkse digitale ritueel, dat lijkt op het spelletje 'whack-a-mole', is het gevolg van goedbedoelde privacywetten zoals de AVG en de CCPA. Het doel was nobel: gebruikers de controle geven over hun gegevens. Maar de uitvoering? Een kolossale mislukking. Het heeft geleid tot een webervaring die irritanter en minder transparant is, en aantoonbaar niet meer privacy biedt.
Het probleem is niet het wat, maar het waar. De wet legde de verantwoordelijkheid voor toestemming bij miljoenen afzonderlijke websites, terwijl die gericht had moeten zijn op het enige hulpmiddel dat we allemaal gebruiken om ze te bezoeken: de browser.
De waanzin van de huidige situatie
Stel je voor dat je elke keer als je in de auto stapt, handmatig toestemming moet geven voor het olieverbruik van de motor, het luchtgebruik van de banden en het stroomverbruik van de radio. Absurd, toch? Je zou je voorkeuren één keer instellen en de auto zou gewoon werken.
Toch is dat precies wat we online doen. Elke dag worden ons door elke afzonderlijke website dezelfde vragen gesteld. Deze aanpak is om drie simpele redenen compleet mislukt:
- Toestemmingsmoeheid bestaat echt: We worden zo gebombardeerd met deze verzoeken dat ze hun betekenis hebben verloren. De banners zijn een obstakel dat je uit de weg moet ruimen, niet een keuze die je moet overwegen. Echte toestemming vereist een bewuste, weloverwogen beslissing, niet een gefrustreerde klik om de pop-up weg te krijgen.
- Het straft de kleintjes: Een gigantisch bedrijf kan zich een team van juristen en dure Consent Management Platforms (CMP's) veroorloven om een conforme (en vaak opzettelijk verwarrende) banner te maken. Maar hoe zit het met de kleine blogger, het lokale restaurant of de onafhankelijke ontwikkelaar? Voor hen is het nog een technisch en juridisch hoofdpijndossier, waardoor ze logge, vertragende plug-ins moeten installeren om een mogelijke rechtszaak te vermijden.
- Het geeft ons niet écht de controle: De illusie van een keuze is geen echte keuze. Wanneer de opties 'Alles accepteren' of 'vijf minuten door een menu vol juridisch jargon spitten' zijn, is het systeem ontworpen om je in de richting van de minste weerstand te duwen.
Een simpel, radicaal idee: leg de toestemming bij de browser
Stel je nu een ander internet voor.
Wanneer je je browser installeert – of dat nu Chrome, Firefox, Safari of Edge is – doorloop je een eenvoudige, eenmalige installatie. Je privacyvoorkeuren worden in duidelijke taal gevraagd:
Hoe wil je dat er met je gegevens wordt omgegaan?
- Alleen essentieel: "Sta alleen gegevens toe die noodzakelijk zijn om websites te laten functioneren (bijv. ingelogd blijven, winkelwagentje onthouden)."
- Prestaties en analyse: "Help makers hun sites te verbeteren door hen anonieme gegevens te laten zien over hoe ik ze gebruik."
- Gepersonaliseerde ervaring: "Sta sites toe mijn gegevens te gebruiken voor gepersonaliseerde content en relevante advertenties."
- Aangepast: Verfijn je instellingen voor specifieke datatypen.
Je maakt je keuze één keer. Instellen en vergeten.
Vanaf dat moment verschuift de verantwoordelijkheid. Je browser wordt je persoonlijke privacy-handhaver en de wet zou vereisen dat deze namens jou handelt. Op basis van je eenmalige keuze zou de browser verantwoordelijk zijn voor het accepteren of weigeren van cookies van elke site die je bezoekt. Probeert een website een cookie te gebruiken met een onduidelijk of niet-aangegeven doel? Dan blokkeert de browser het gewoon, zonder vragen te stellen.
Het is veel realistischer en effectiever om een handvol browsers de wet te laten naleven dan miljoenen websites te dwingen hetzelfde te doen. Dit is niet zomaar een theorie; het is precies de les die we hebben geleerd van het falen van het 'Do Not Track'-signaal. DNT vertrouwde erop dat websites vrijwillig de keuze van een gebruiker zouden respecteren, en de meesten deden dat simpelweg niet. Zelfs als het wettelijk bindend was, kun je onmogelijk miljoenen websites controleren op naleving. Daarentegen kun je gemakkelijk controleren of een paar grote browsers de door jou gekozen instellingen actief handhaven. Handhaving via de browser lost het probleem op door een beleefd verzoek om te zetten in een onbreekbare regel.
De wereld die we zouden kunnen hebben
Dit browser-centrische model zou alles oplossen wat er mis is met het huidige systeem:
- Voor gebruikers: Echte controle en een schoner web. Je keuze zou betekenisvol zijn omdat je die één keer en weloverwogen maakt. Het resultaat? Een snellere, schonere en radicaal minder irritante internetervaring. Je kunt je algemene instellingen op elk moment eenvoudig bekijken of wijzigen, rechtstreeks in je browser.
- Voor website-eigenaren: Een enorme last van hun schouders. Opeens zijn miljoenen ontwikkelaars, makers en kleine ondernemers verlost van hun rol als digitale conciërge. Ze hoeven geen lelijke, prestatie-dodende scripts meer te installeren. Naleving wordt automatisch. Het web wordt toegankelijker en innovatiever.
- Voor toezichthouders: Eenvoudigere handhaving. In plaats van miljoenen websites te proberen te controleren, kunnen toezichthouders zich richten op een handvol grote browserontwikkelaars. Implementeren ze de standaard correct? Respecteren ze de keuze van de gebruiker? Het is een veel efficiënter en effectiever systeem.
Van een verwarde puinhoop naar een simpel hulpmiddel
Sommigen noemen dit misschien een radicale verandering, maar wat pas echt radicaal is, is het ingewikkelde systeem dat we als normaal hebben geaccepteerd.
Op dit moment draait het internet op een kwetsbare, uitdijende lappendeken van compliance-tools. Denk eens na over hoe absurd dit is. Elke afzonderlijke website-eigenaar wordt gedwongen een extern Consent Management Platform (CMP) toe te voegen. Dat platform moet vervolgens perfect worden geconfigureerd om te communiceren met tientallen verschillende ad-techleveranciers, analysescripts en ingebedde diensten. Dit alles moet vlekkeloos werken, terwijl je ook nog rekening moet houden met de subtiele juridische verschillen tussen de AVG, de CCPA en een groeiende lijst van andere regelgevingen.
Het is een ecosysteem waarin talloze platforms met elkaar proberen te praten, wat leidt tot dubbel werk en een overbodige complicatie van de simpele handeling waarbij een gebruiker 'ja' of 'nee' zegt. We hebben een miljoen verschillende, wankele bruggen gebouwd om een probleem op te lossen waarvoor er maar één nodig is.
Een browsergebaseerde aanpak snijdt dwars door dit hele kluwen heen.
Het vervangt miljoenen individuele, vaak tegenstrijdige systemen door één enkele bron van waarheid: je browser.
Dit gaat niet over het bouwen van een nieuw, complex systeem. Het gaat over het ontmantelen van een monsterlijk inefficiënt systeem.
Het gaat erom ontwikkelaars en kleine bedrijven te bevrijden van hun rol als amateur-privacyjuristen. Het gaat erom een standaard te creëren die duidelijk is voor gebruikers, simpel voor makers en effectief voor toezichthouders.
Het is tijd om het toestemmingsvenster weg te halen bij de websites die we bezoeken en het te plaatsen waar het altijd al thuishoorde: in onze eigen handen, via onze browsers.
